Doğal Lifler- Bitkisel Lifler- Gövde Lifleri


Bitkilerin saplarından elde edilen selülozik liflere gövde lifleri denir. En önemli gövde lifleri keten, kenevir, jüt ve ramidir. Gövde lifleri, lif demetlerinin dayanıklılık düşük esneklik ve farklı uzunluklarda olması ile belirgin bir özelliğe sahiptir.

Keten Lifinin Elde Edilmesi ve Özellikleri
Keten lifi, bir yıllık ömrü olan keten bitkisinin saplarından elde edilir. Keten bitkileri uzun saplı, dalları az ve lifleri çok olan türdendir. Lifler gövdenin kabuk bölümünde birbirine yapışık olarak bulunur. Olgunlaşma devresinden sonra makineler aracılığı ile köküyle birlikte topraktan çıkartılır ve tohumlarından ayrıştırılır. Mekanik işlemlerden önce lifleri zamklı maddelerden arındırmak için çaylama işlemi yapılır. Odunsu kısımların kırma işlemiyle ezilmesinden sonra, kırılmış odun parçaları mengenelerden geçirilerek çırpılır. Burada uzun ve kısa lifler ayrılır. İğne uçlu özel taraklarla tarandıktan sonra eğirme işlemi uygulanır.

Lif uzunluğu; lif demetlerinin uzunluğu 30-90 cm. iken tek lif uzunluğu 2-4 cm. arasındadır. Kıvrım; düz ve kıvrımsızdır.Renk; mat sarı, gümüşi gridir,ağartma işlemleriyle beyazlatılabilir. Parlaklık; düz yüzeyinden dolayı hafif parlaktır. Nem çekme özelliği; yüksektir. Nemli havada kendi ağırlığının %23’ü kadar nem çeker. Buruşma özelliği; çok fazladır. Kopma dayanıklılığı; çok yüksektir. Yaş kopma dayanıklılığı, kuru kopma
dayanıklılığından %10 daha fazladır. Sürtünme sağlamlığı; pamuğa göre daha azdır. Aşınma sağlamlığı; az aşınır. Sıcak tutma özelliği; sıcak değil serin tutar.

Keten Lifinden Elde Edilen Kumaşlar ve Kullanım Alanları
*Çuval bezi
*Düz keten
*Desenli keten

Keten lifi; yazlık tropik giysiler, yatak ve masa takımları, mendiller, perdeler, sanatsal dokumalar, cilt bezleri, resim tuvalleri, keten ayakkabılar ve tela olarak kullanılır.

Keten Lifinin Bakım Özellikleri ve Kalite İşaretleri


Kenevir
Kendir adı da verilen bir tekstil bitkisidir. Ekiminden 120-140 gün sonra hasadı yapılır. Ketende olduğu gibi lif hücreleri, kabuk kısmında demetler halindedir. Lif üretimi ketende olduğu gibi çürütme, dövme ve taraklama işlemleri ile gerçekleştirilir. Lif uzunluğu 40-45mm’ dir. Parlak sarı veya esmer renklidir. Kenevir devlet kontrolünde üretilir; çünkü dişi kenevirde esrar adı verilen uyuşturucu bir madde salgısı vardır. Genellikle halat, urgan, yelken, çadır bezi, çuval yapımında ve halının çözgü ipliğinde kullanılır.

Jüt
Jütün gövdesinde lif hücreleri demetler halinde bulunur. Jüt lifinin üretimi, çürütme yöntemi ile yapılır. Çürütme sonunda lif demetleri gövdeden elle soyularak ayrılır. Elde edilen liflerin boyu 18-25 cm’dir. İlk elde edildiğinde açık sarı olan lifler zaman geçtikçe açık kahverengiye döner. Esnekliği azdır. Dayanıklılığı keten ve kenevirden daha düşüktür. Jüt lifinin büyük bir kısmı çuval, ip, sicim ve örtü kumaşları, yapımında kullanılır.

Rami
Lif hücreleri, bitkinin gövdesinde, kabuk kısmının hemen altında yer alır. Hücreler demet halinde değil, tek tek dizilmiş şekildedir. Bitkilerin yaprakları sararmaya başladığında hasadı yapılır. Bitki henüz yaşken kabuk
kısımları bir bıçak yardımıyla sıyrılarak elle veya makinelerle temizlenir. Üzerindeki zamksı maddenin uzaklaştırılması için çürütme işlemi uygulanır. Kimyasal maddelerle veya mikroorganizmalarla yapılan zamk giderme işlemi yapılır. Lifler yumuşayarak daha iyi eğrilebilir hale gelir. Çeşitli yerel giyim eşyaları, döşemelik kumaşlar, ip ve halat yapımında kullanılır.

Kenevir, Jüt, Rami Liflerinin Bakım Özellikleri


Bu blogdaki popüler yayınlar

Hangi kumaştan ne dikilir, öğrenelim mi?

Suni (Rejenere) Lif Çeşitleri ve Özellikleri

Apre nedir, çeşitleri nelerdir?